I. SQL DEYİMLERİ
SQL deyimleri veritabanları üzerinde çeşitli işlemleri yerine getirirler. Veritabanından sorgulama yapmak için SELECT, ekleme yapmak için INSERT güncelleme yapmak için UPDATE, silme yapmak için DELETE, yeni tablo oluşturmak için CREATE TABLE gibi komutlara sahiptir. Bu komutlar işlevlerine göre şu şekilde kategorilendirilir:
- DDL (Data Definition Language): Veri tanımlama deyimleri.
- DML (Data Manuplation Language) : Veri düzenleme dili.
- DCL (Data Control Language): Veri kontrol dili.
DDL deyimleri veritabanı üzerinde nesne yaratmak için kullanılırlar. En yaygın kullanılan DDL deyimleri şunlardır:
CREATE DEYİMİ
CREATE deyimi tablo ve view gibi bir veritabanı nesnesi yaratmayı sağlar.
Tablo Yaratmak:
Veritabanı üzerinde bir tablo yaratmak için CREATE deyimi kullanılır.
Yapısı:
CREATE <tablo adı>
Örnek:
CREATE TABLE Musteri
(
mus_id char(4) NOT NULL
mus_ad varchar(40) NULL,
ili varchar(20) NULL,
ulke char(2) NULL,
adres varchar(30) NULL
)
NOT: Char, varchar, integer, numeric gibi sözcükler tablo alanlarındaki temsil edilecek verinin türünü belirtir. SQL'de SMALLINT, VARCHAR, DECIMAL(x,y), FLOAT(x;y), DATE, LOGICAL, TIME, TIMESTAMP, GRAPHIC(n) gibi alan veri türleri vardır.
Örnek:
CREATE TABLE personel
(
Sskno Integer,
Adi Varchar(20) not null,
Soyadi Varchar(20) not null,
Departman integer
)
NOT: Bu dokümanlar Faruk Çubukçu tarafından hazırlanmıştır. Bütün hakları saklıdır. Ticari olarak kullanılamaz. Bakınız:
www.farukcubukcu.comAdı geçen ve telif haklı olan ürünler bilgi amaçlı olarak kullanılmıştır.
ALTER DEYİMİ
Daha önce yaratılmış nesnenin değiştirilmesini sağlar. Örneği bir tablonun tasarımını değiştirmek gibi.
Örnek:
ALTER TABLE Musteri
ADD tel varchar(20) NOT NULL
Yukarıdaki deyimde musteri tablosunun alanlarına tel adlı bir alan daha eklenmiştir.
DROP DEYİMİ
Bir nesnesin silinmesini sağlar.
Örnek:
DROP TABLE MUSTERI
Müşteri tablosunun verilerini ve tabloyu siler.
Veritabanı içindeki verileri elde etmek ve değiştirmekle ilgili SQL deyimleridir.
· SELECT
· INSERT
· UPDATE
· DELETE
SELECT DEYİMİ
Veritabanındaki verilere erişmenin, diğer bir deyişle onları görmenin ya da onları elde etmenin en sık kullanılan yöntemidir. Genellikle bir ya da daha çok tablonun bütün alanları ya da belli alanları için SELECT deyimi yazılır.
Temel Yapısı:
SELECT [ALL] [DISTINCT] liste [INTO yeni tablo] FROM [tablo]
[WHERE ifade]
[GROUP BY ifade]
[HAVING ifade]
[ORDER BY ifade]
[COMPUTE ifade]
Seçeneklerin Anlamları:
ALL sözcüğü bütün satırların sonuç listesinde görünmesini sağlar.
DISTINCT sözcüğü sadece tek olan (unique) kayıtların sonuç listesinde yer almasını sağlar.
liste parametresi veriden seçilecek kolonu (sütunu) belirtir.
INTO sözcüğü yeni bir tablo yaratmayı sağlar.
yeni tablo parametresi sorgu sonucu yaratılacak tabloyu belirtir.
FROM sözcüğü belli bir tablonun seçilmesini sağlar.
tablo parametresi ise sorgulanacak olan tablo ya da tabloları, görünümleri belirtir.
WHERE bir koşulu belirterek sadece o kuşula uyan kayıtların seçilmesini sağlar.
GROUP BY Kayıtların gruplanmasını sağlar. HAVING deyimiyle de ara toplamların alınmasını sağlar.
HAVING sözcüğü de kayıtlarda kısıtlama yapar ancak hesaplamayı etkilemez.
ORDER BY sözcüğü ise belirtilen kolona göre listelenen kayıtları sıralamayı sağlar. Sıralama artan (ASC) ya da azalan (DESC) olabilir
COMPUTE sözcüğü ise hesaplama yapar. Tipik olarak SUM, AVG, MIN, MAX, COUNT gibi fonksiyonları kullanarak hesaplama yapar.
Örnek:
SELECT * FROM musteri
Yukarıdaki deyim ile musteri tablosundaki bütün bilgiler elde edilir. SELECT deyiminin ardından kullanılan * (asterisk) işareti bütün kayıtlar anlamına gelir. Bu deyimin aynısı (aynı sonucu vereni) şu şekilde de yapılabilir:
Örnek:
SELECT kod, ad, soyad, grup, il, bakiye FROM musteri
Müşteri tablosu:
|
kodu
|
Ad
|
Soyad
|
grup
|
il
|
bakiye
|
|
1
|
Ahmet
|
Uzun
|
ithal
|
İZMİR
|
300000
|
|
2
|
Ayşe
|
Yılmaz
|
ithal
|
ANKARA
|
400000
|
|
3
|
Mehmet
|
Yılmaz
|
ihraç
|
ANKARA
|
100000
|
|
4
|
Hüseyin
|
Uzun
|
ihraç
|
İZMİR
|
600000
|
|
5
|
Nuri
|
Gezer
|
ithal
|
İZMİR
|
900000
|
|
6
|
Fatma
|
Örnek
|
ihraç
|
İSTANBUL
|
300000
|
Sorgunun sonucu:
|
1
|
Ahmet
|
Uzun
|
ithal
|
İZMİR
|
300000
|
|
2
|
Ayşe
|
Yılmaz
|
ithal
|
ANKARA
|
400000
|
|
3
|
Mehmet
|
Yılmaz
|
ihraç
|
ANKARA
|
100000
|
|
4
|
Hüseyin
|
Uzun
|
ihraç
|
İZMİR
|
600000
|
|
5
|
Nuri
|
Gezer
|
ithal
|
İZMİR
|
900000
|
|
6
|
Fatma
|
Örnek
|
ihraç
|
İSTANBUL
|
300000
|
SELECT deyimi ile sadece belli kolonlar (alanlar) da seçilebilir:
ARAMA
Tablo: Arama Kriterleri:
|
Karşılaştırma operatörleri
|
(=, >, <, >=, <>, !=, !<, !>
|
|
Aralık belirtme
|
BETWEEN ve NOT BETWEEN
|
|
Liste
|
IN ve NOT IN
|
|
String karşılaştırma
|
LIKE ve NOT LIKE
|
|
Bilinmeyen değerler
|
IS NULL ve IS NOT NULL
|
|
Koşulların birleştirilmesi
|
AND, OR
|
|
Olumsuzlaştırma
|
NOT
|
ÖRNEK:
SELECT * from musteri WHERE bakiye BETWEEN 100000 AND
3000000
Aynı anlamda:
SELECT * from musteri WHERE bakiye <= 100000 AND
>= 3000000
ÖRNEKLER:
SELECT * FROM MUSTERI
WHERE borcu BETWEEN 100 AND 2000
AND grup='özel'
Yukarıdaki sorgulamada grubu 'özel' olan ve ayrıca da borcu değerinin 100 ile 200 arasında olanı listelenir.
ARİTMETİK İŞLEMLER
Aritmetik işlemleri gerçekleştirmek için belli operatörler kullanılır:
OPERATÖRLER AÇIKLAMALARI
+ Toplama
- Çıkarma
/ Bölme
* Çarpma
SELECT borcu, borcu*2 FROM MUSTERI
SELECT deyimi ile elde edilen veriler istenirse sıralanabilir. Sıralama belirtilen bir ya da daha fazla kolona göre yapılır. Bunun dışında sıralama ASC (ascending-artan) ya da DESC (descending-azalan) olarak belirtilebilir.
Kullanım Biçimi:
SELECT kolon_listesi
ORDER BY kolon adı ASC ya da DESC
ORDER BY sözcüğü ise verilerin istenilen alan göre sıralı olarak listelenmesini sağlar.
SELECT * FROM musteri
ORDER BY ad
Yukarıdaki deyim ile müşteri tablosundaki bütün kayıtlar ad alanına göre sıralı olarak listelenirler.
GRUPLANDIRMA İŞLEMLERİ
Gruplama seçenekleri tablo satırlarının belli alanlarına göre gruplandırılmasını sağlar.
GROUP BY sözcüğü ise yapılan bir gruplandırma işlemine göre listeleme sağlar.
Örnek:
SELECT grup, sum(bakiye) FROM musteri
GROUP BY grup
Yukarıdaki örnekte müsteri tablosundaki bakiye alanı grup kodu bazında toplanır.
GROUP BY ile yapılan gruplandırma (alt toplamlar) işlemi içinde ayrıca HAVING sözcüğü kullanılarak bir koşul da verilebilir.
SELECT grup, sum(bakiye) FROM musteri
GROUP BY grup
HAVING il = 'İZMİR'
Yukarıdaki deyim ile müşteri tablosundaki bütün kayıtların bakiye bilgiler gruplarına göre ara toplam alınır, bir de il bilgisine göre filtrelenir.
NOT: Gruplama yapılmayan he sütun GROUP BY deyiminde kullanılması gerekir:
Örnek:
SELECT PRODUCTID, CATEGORYID, SUM (UNITPRICE) FROM PRODUCTS
GROUP BY PRODUCTID, CATEGORYID
COMPUTE sözcüğü toplama fonksiyonunun kullanarak query sonucunda bir toplam satırı üretir. COMPUTE BY sözcüğü ise ek toplam satırları yaratır.
Kullanım Biçimi:
COMPUTE fonksiyon (kolon_adı)
Örnek:
Sipariş tablosu:
|
tarih
|
Mkodu
|
ürün
|
adet
|
fiyatı
|
|
1/1/1999
|
1
|
X-TV
|
10
|
100000
|
|
2/1/1999
|
1
|
X-TR
|
10
|
100000
|
|
2/1/1999
|
2
|
X-TV
|
15
|
100000
|
|
2/1/1999
|
3
|
X-KT
|
10
|
200000
|
|
3/1/1999
|
3
|
X-KT
|
20
|
150000
|
|
2/2/1999
|
1
|
X-TV
|
22
|
400000
|
SELECT ürün, adet
FROM siparis
ORDER BY ürün
COMPUTE SUM(adet)
Yukarıdaki örnekte adet kolonunun toplamı alınır.
Sonucu:
ürün adet
X-KT 10
X-KT 20
X-TR 10
X-TV 10
X-TV 15
X-TV 22
Sum
===================
87
INSERT DEYİMİ
Tabloya veri girmek için kullanılır.
INSERT INTO <tablo adı>
(sütunlar listesi) VALUES (değerler listesi)
ÖRNEK:
INSERT INTO CARIANA
(kodu, adi, grubu, adresi)
VALUES ('600', 'FARUK', 'A', '76 sokak no 5')
Örnek: INSER INTO deyimi ile bir tabloyu diğer bir tablodan doldurmak:
use ornek
INSERT INTO cariyedekf
(kodu, adi, grubu, adresi)
(SELECT kodu, adi,
case grubu
when 'A' THEN 'ITHAL'
when 'B' THEN 'YERLİ'
ELSE 'DİĞER'
end,
adresi from cariana)
UPDATE DEYİMİ:
Tablodaki verileri güncellemek için kullanılır. Genellikle güncelleştirilecek satırı belirtmek için WHERE sözcüğüyle kullanılır.
Mevcut bir tablodaki satırları değiştirmek için UPDATE deyimi kullanılır. UPDATE deyimi sadece bir tablo üzerinde kullanılmalıdır. UPDATE deyimi ile SET ve WHERE sözcüğü kullanılır.
SET sözcüğü değiştirilecek kolonları ve değerleri belirtir. WHERE sözcüğü ise değiştirilecek satırı belirtir.
Kullanım biçimi:
UPDATE tablo
SET kolon = ifade
WHERE arama_koşulu
Örnek: Aşağıdaki örnekte fiyat değerini %10 artırır.
UPDATE siparis
SET fiyatı= fiyatı * 1.1
Örneğin bir kaydı düzeltmek istersek ;
UPDATE Musteri
SET Ad = 'Nuri Yılmaz'
WHERE kod='1';
Örneğin tüm musterilerin bakiyesini %10 artırmak istediğimizde;
UPDATE Musteri
SET bakiye=bakiye*1.1;
DELETE DEYİMİ
Bir tablodaki verileri silmek için DELETE komutu kullanılır. Örneğin Öğrenci tablosundaki tüm verileri silmek için;
DELETE * from musteri;
Tabloda, bakiyesi 1000'den küçük olan müşterilerin satırlarını silmek için:
DELETE * FROM musteri WHERE bakiye <=1000
Kullanım biçimi:
DELETE tablo
WHERE arama_koşulu
Örnek: Tablodan satır silmek
Aşağıdaki örnekte müşteri tablosundan 'B' grubuna sahip olan müşteriler silinir.
DELETE musteri
WHERE grubu = 'B'
Veritabanındaki kullanıcı haklarını düzenlemek için kullanılan deyimlerdir. Örneğin GRANT, DENY, REVOKE gibi.
Örnek:
USE Northwind
GRANT SELECT ON Stok TO PUBLIC
GRANT DEYİMİ
Aşağıdaki örnek Ayşe adlı kullanıcı veritabanı ve tablo oluşturma izni verilir:
GRANT CREATE DATABASE, CREATE TABLE
TO ayşe
GÖZDEN GEÇİRME
1. SQL deyimleri hangi gruplara ayrılır.
2. SELECT deyiminin kullanım şekillerini açıklayınız?
3. INSERT deyiminin amacı nedir?
4. UPDATE deyiminin amaçları nelerdir?
